Top Công Nghệ Từng Gây Bão Nhưng Nay Biến Mất – Bài Học Cho Doanh Nghiệp

Công nghệ luôn được coi là biểu tượng của sự tiến bộ, là minh chứng cho khả năng sáng tạo không ngừng của con người. Nhưng nếu nhìn lại chặng đường hai thập kỷ vừa qua, chúng ta sẽ nhận ra một thực tế thú vị: có những sản phẩm từng tạo nên cơn sốt toàn cầu, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày, nay đã hoàn toàn biến mất hoặc chỉ còn trong ký ức.

Điều này không chỉ phản ánh tốc độ thay đổi chóng mặt của ngành công nghệ mà còn mang lại những bài học đắt giá: thành công không bao giờ bền vững nếu thiếu sự thích ứng. Trong bài viết này, chúng ta cùng điểm lại 5 cái tên từng làm mưa làm gió – Yahoo! Messenger, Windows Phone, Google Glass, BlackBerry và MySpace – để thấy rõ hơn quy luật “thăng – trầm” trong thế giới số.

Vì sao công nghệ “lên nhanh nhưng xuống cũng nhanh”?

Trong thời đại số, vòng đời của một sản phẩm công nghệ thường ngắn hơn rất nhiều so với các ngành khác. Nếu như một thương hiệu xe hơi có thể duy trì vị thế hàng chục năm, thì ứng dụng hay thiết bị công nghệ đôi khi chỉ “sống” được vài năm trước khi bị thay thế. Lý do nằm ở tốc độ đổi mới liên tục và sự thay đổi hành vi người dùng.

Một công nghệ có thể gây sốt khi vừa ra mắt nhờ tính mới mẻ hoặc giải quyết một nhu cầu cấp thiết, nhưng khi đối thủ xuất hiện với giải pháp tốt hơn, rẻ hơn, hoặc thuận tiện hơn, người dùng sẵn sàng rời bỏ mà không do dự. Chính vì vậy, “lên nhanh” là nhờ sáng tạo đột phá, nhưng “xuống nhanh” lại do thiếu khả năng duy trì sự hấp dẫn và thích ứng với thị trường.

Những công nghệ từng gây sốt nhưng nay biến mất

Yahoo! Messenger – Biểu tượng của tuổi trẻ online

Ra mắt: 1998

Đỉnh cao: 2000 – 2010, chiếm ưu thế gần như tuyệt đối tại châu Á, đặc biệt ở Việt Nam.

Kết thúc: Chính thức đóng cửa ngày 17/7/2018.

Yahoo! Messenger không chỉ là một ứng dụng nhắn tin, mà còn là cả một nền văn hóa trực tuyến. Những status buồn vui, “buzz” để trêu bạn bè, nickname lung linh ký tự đặc biệt… tất cả tạo nên một thế hệ “thanh xuân” của Internet.

Tuy nhiên, Yahoo lại chậm chân trong việc chuyển đổi sang nền tảng di động và không cạnh tranh nổi với sự bùng nổ của Facebook Messenger, WhatsApp, Viber. Sự bảo thủ trong chiến lược khiến một đế chế hơn 20 năm sụp đổ.

Bài học: Sự trung thành của người dùng có hạn; nếu không đổi mới, họ sẽ nhanh chóng tìm đến nền tảng khác.

Windows Phone – Hy vọng dang dở của Microsoft

Ra mắt: 2010

Đỉnh cao: 2013, chiếm gần 10% thị phần smartphone tại châu Âu.

Kết thúc: Ngừng hỗ trợ ngày 10/12/2019.

Khi Android và iOS bắt đầu định hình cuộc chơi, Microsoft tung ra Windows Phone với giao diện Live Tiles bắt mắt, hiệu năng ổn định, tính bảo mật cao. Nhiều chuyên gia từng tin rằng đây sẽ là “người thứ ba” đủ sức cạnh tranh với Apple và Google.

Nhưng “gót chân Achilles” của Windows Phone chính là hệ sinh thái ứng dụng nghèo nàn. Các nhà phát triển không mặn mà, dẫn đến người dùng cũng nhanh chóng rời bỏ. Sai lầm chiến lược trong việc mua lại Nokia càng làm Microsoft lún sâu hơn.

Bài học: Trong kỷ nguyên smartphone, hệ sinh thái quan trọng hơn phần cứng. Không có ứng dụng, không có cộng đồng – một hệ điều hành dù tốt đến đâu cũng khó sống sót.

Google Glass – Giấc mơ AR đi trước thời đại

Ra mắt: 2012 (phiên bản Explorer)

Đỉnh cao: 2013–2014, được truyền thông ca ngợi là “tương lai của thiết bị đeo”.

Kết thúc: Explorer Edition dừng 2015, Enterprise Edition dừng 2023.

Google Glass từng khiến thế giới công nghệ phấn khích: chiếc kính nhỏ gọn có thể hiển thị thông báo, chụp ảnh, quay video, dẫn đường ngay trước mắt người dùng. Nhưng rồi giấc mơ ấy nhanh chóng tan vỡ.

Nguyên nhân? Giá thành quá cao (1.500 USD), thời lượng pin kém, giao diện chưa thân thiện, và đặc biệt là vấn đề quyền riêng tư – khi ai đó có thể quay video người khác mà không bị phát hiện.

Dù thất bại ở mảng tiêu dùng, Google Glass vẫn để lại nền tảng quan trọng cho các thiết bị thực tế tăng cường (AR) sau này.

Bài học: Ý tưởng tiên phong chưa chắc đã thành công nếu công nghệ chưa chín muồi và xã hội chưa sẵn sàng.

BlackBerry – “Ông vua doanh nhân” một thời

Ra mắt: Cuối thập niên 1990

Đỉnh cao: 2007–2009, chiếm hơn 20% thị phần smartphone toàn cầu.

Kết thúc: Ngừng sản xuất hoàn toàn năm 2022.

BlackBerry từng là biểu tượng của sự thành đạt. Những chiếc điện thoại với bàn phím QWERTY vật lý, bảo mật email mạnh mẽ, được các chính trị gia, lãnh đạo doanh nghiệp ưa chuộng. Từng có thời điểm, Tổng thống Mỹ Barack Obama không rời chiếc BlackBerry của mình.

Nhưng sự trỗi dậy của iPhone và Android – với màn hình cảm ứng, hệ sinh thái ứng dụng phong phú – đã khiến BlackBerry không kịp xoay chuyển. Công ty vẫn cố chấp giữ bàn phím vật lý khi thị trường đã hướng đến trải nghiệm cảm ứng.

Bài học: Xu hướng người dùng thay đổi nhanh chóng, và việc kiên trì giữ mô hình cũ có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cả một kỷ nguyên.

MySpace – Mạng xã hội huyền thoại bị Facebook soán ngôi

Ra mắt: 2003

Đỉnh cao: 2006, đạt hơn 100 triệu người dùng và từng vượt Google về lượng truy cập tại Mỹ.

Kết thúc: Mất vị thế hoàn toàn sau 2011.

Trước khi Facebook, Instagram hay TikTok ra đời, MySpace chính là nơi hàng triệu người xây dựng trang cá nhân, chia sẻ âm nhạc, giao lưu cộng đồng. Nó từng được xem là bước khởi đầu cho kỷ nguyên mạng xã hội hiện đại.

Nhưng MySpace lại tụt dốc nhanh chóng vì giao diện lộn xộn, trải nghiệm người dùng kém, cộng thêm sai lầm trong quản trị sau khi bị News Corp thâu tóm. Facebook – với thiết kế tối giản và tốc độ phát triển thần tốc – đã cuốn phăng đối thủ chỉ trong vài năm.

Bài học: Trong kỷ nguyên số, trải nghiệm người dùng (UX) quyết định tất cả. Một nền tảng có thể mất đi hàng triệu người dùng chỉ vì không cải thiện kịp thời.

Điểm chung của những thất bại công nghệ này

Khi nhìn lại Yahoo! Messenger, Windows Phone, Google Glass, BlackBerry và MySpace, dễ thấy mỗi sản phẩm đều có một lý do riêng dẫn đến sụp đổ. Tuy nhiên, tất cả đều chia sẻ những điểm chung đáng chú ý:

1. Không kịp thích ứng với hành vi người dùng mới – Yahoo bỏ lỡ xu hướng di động, BlackBerry quá chậm khi chuyển sang cảm ứng.

2. Hệ sinh thái không đủ mạnh – Windows Phone thất bại vì thiếu ứng dụng, MySpace mất cộng đồng vào tay Facebook.

3. Ý tưởng đi trước thời đại nhưng chưa chín muồi – như Google Glass, khi công nghệ và xã hội chưa sẵn sàng.

4. Thiếu linh hoạt trong chiến lược – những quyết định sai lầm trong quản trị hoặc quá bảo thủ khiến sản phẩm mất dần lợi thế cạnh tranh.

Điểm chung này cho thấy: thành công trong công nghệ không chỉ đến từ ý tưởng, mà còn phụ thuộc vào khả năng duy trì và mở rộng giá trị theo thời gian.

Bài học cho doanh nghiệp và tương lai công nghệ

Công nghệ cũng như cuộc sống: không ngừng đào thải và tái sinh. Thành công ngày hôm nay có thể chỉ là ký ức của ngày mai, nếu doanh nghiệp không nhạy bén trước sự thay đổi.

Những “cái tên vàng một thời” để lại cho các doanh nghiệp ngày nay những bài học đắt giá:

• Đổi mới liên tục: Không thể dựa vào hào quang quá khứ. Doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật, cải tiến và làm mới sản phẩm/dịch vụ.

• Xây dựng hệ sinh thái: Một sản phẩm đơn lẻ khó giữ chân người dùng. Hệ sinh thái hoàn chỉnh, từ phần mềm, phần cứng đến dịch vụ, mới là nền tảng cho sự phát triển bền vững.

• Đặt trải nghiệm người dùng (UX) làm trung tâm: Công nghệ không chỉ là tính năng, mà là cách nó đáp ứng nhu cầu và tạo cảm xúc tích cực cho người dùng.

• Linh hoạt thích ứng: Khi xu hướng mới xuất hiện – AI, IoT, AR/VR, blockchain – doanh nghiệp cần đủ nhạy bén để nhanh chóng điều chỉnh chiến lược.

Trong tương lai, công nghệ sẽ tiếp tục thay đổi nhanh chóng. Doanh nghiệp nào coi đổi mới là “DNA” thì mới có thể tồn tại và bứt phá.